Адамзат игілігі үшін болса…
Ерболат Ізтілеуов, М.Оспанов атындағы Батыс Қазақстан медицина университеті радиология кафедрасының басшысы, медицина ғылымдарының кандидаты:
— Бүгінгі таңда әлемде өндірілетін электр энергиясының жиырма пайызы атом электр стансаларында өндіріледі. Өкінішке қарай, бұл — су энергетикасы мен көмірден кейінгі үшінші орында. Өндіріс пен таратудағы жетекші елдер АҚШ пен Франция 160-тан астам атомдық қуат блогын пайдаланады. Атом энергиясы өндірісінің 77 пайызға жуығы осы екі елдің үлесіне тиеді. Көріп отырғанымыздай, бұл — пайда табудың өте тиімді әдісі.
КСРО-да 1954 жылы 27 маусымда қуаттылығы 5 МВт болатын бірінші атом электр стансасы — Обнинск атом электр стансасы іске қосылды. Бұл әлемдегі алғашқы атом электр стансасы болды. 1958 жылы қуаты 100 МВт Сібір атом электр стансасының 1-кезеңі іске қосылды, кейіннен толық жобалық қуаты 600 МВт-қа дейін ұлғайтылды. Сол жылы Белоярск өнеркәсіптік атом электр стансасының құрылысы басталып, 1964 жылы 26 сәуірде 1-кезеңдегі генератор тұтынушыларды тоқпен қамтамасыз етті. 1964 жылы қыркүйекте қуаты 210 МВт Нововоронеж АЭС-тің 1-ші блогы іске қосылды.Қуаттылығы 365 МВт екінші блок 1969 жылы желтоқсанда іске қосылды. 1973 жылы Ленинград атом электр стансасының бірінші блогы пайдалануға берілді.
2016 жылдың қыркүйегінде ресейлік ядролық ғалымдар Белоярск АЭС-тің БН-800 жылдам нейтрондық реакторы бар әлемдегі жаңа және ең қуатты энергоблокты толық қуатта сәтті сынақтан өткізді. Кәдімгі атом электр стансалар ядролық отынның энергетикалық әлеуетінің тек 3 пайызын ғана пайдаланатындықтан, адамзатқа ядролық қалдықтарды қайта өңдеу арқылы іс жүзінде сарқылмайтын энергия ресурстарын алуға мүмкіндік беретін ядролық отынды пайдаланудың жабық циклі бұл. Мұндай реакторларда қалдықтарды және қару-жарақ плутонийін пайдалану жойылған қалдықтардың мөлшерін айтарлықтай азайтады және олардың жартылай ыдырау мерзімін 200-300 жылға дейін қысқартуы мүмкін.
Атом энергиясы жөніндегі халықаралық агенттік (МАГАТЭ) 50 м3в жылдық дозаны өмір мен денсаулыққа қауіпті емес деп санайды, бұл 100 рентген немесе 5 компьютерлік томографияға тең…
Атом электр стансаларындағы жұмыс тәжірибесі дұрыс техникалық қызмет көрсету және жақсы жолға қойылған кезде қоршаған ортаны бақылау арқылы іс жүзінде қауіпсіз екенін көрсетті. Қалыпты режимде жұмыс істейтін атом электр стансаларының биосферасына радиоактивті әсер аз.
Радиация — адам өмірінің тұрақты «серігі». Біз радиация барлық жерде болатын әлемде өмір сүріп жатырмыз. Күндегі ядролық реакциялардың жарығы мен жылуы біздің тіршілік етуіміздің қажетті шарттары екені белгілі. Қоршаған ортада да табиғи радиоактивті заттар бар. Жердегі тіршіліктің пайда болуы және оның кейінгі эволюциясы радиацияның тұрақты әсер ету жағдайында өтті. Жер бетінде біраз адамдардың табиғи радиация жағдайында өмір сүретін аймақтар бар. Бұл аумақтарда қатерлі ісіктен туындайтын өлім-жітім, басқа өңірлермен салыстырғанда, жоғары емес…
