БАЛА ҚҰҚЫҒЫ — БАСТЫ НАЗАРДА

Балалардың құқығын қорғау мәселесі облыс әкімі Асхат Шахаровтың төрағалығымен өткен жиында талқыланды.

Өңір басшысы балалар құқықтарын қорғау басқармасының басшысы Әліби Латып пен облыстық балалар омбудсмені Айгүл Нұркееваның баяндамаларын тыңдады. Жиындағы негізгі мәселе — кәмелетке толмағандардың құқығын қорғау жөніндегі комиссиялардың жұмыс тиімділігі.

Балалардың қауіпсіздігі мен құқығын қорғау — облыс басшысының жеке бақылауында. Жұмыстарды жүйелі үйлестіру үшін облыста республикада алғаш рет Балалар құқықтарын қорғау басқармасы құрылды. Ол аудандық комиссиялардың жұмысына мониторинг жасау, талдау және балалар құқығын қорғауға қатысатын барлық ведомствоның жұмысын үйлестіру міндеттерін атқарады.

Әліби Латыптың мәліметінше, басқарманың алғашқы бір айлық жұмысы барысында балалар құқығын қорғау жөніндегі комиссиялардың қызметіне талдау жүргізілген. Негізгі проблемалар ретінде хатшылардың жиі ауысуы, жоспарлардың қайталануы, отырыстардың жеткіліксіз өткізілуі, хаттамалар сапасының төмендігі және суицидтің алдын алу жұмыстарының әлсіздігі аталды.

Облыс әкімі заңбұзушылықтарға жол берген қала және аудан әкімдерінің орынбасарларына тәртіптік шара қолдануды тапсырды және комиссиялар жұмысының сапасы үшін басшылардың жеке жауапкершілігін күшейтуді жүктеді.

Жиын барысында балаларды қорғау жүйесінің жұмысын жақсартуға бағытталған шаралар да қаралды: кадр тұрақсыздығын жою, хаттамаларды сапалы жүргізу, мінез-құлықтық және тұрмыстық тәуекелдерді талдау, білім беру, медициналық және әлеуметтік мекемелер арасындағы тұрақты өзара іс-қимыл жүйесін қалыптастыру.

Әліби Латып атап өткендей, балалардың құқықтарын қорғау басқармасы облыстық балалар омбудсменімен бірлесіп, үш апталық талдау жүргізіп, жүйенің жұмысын жақсартуға арналған нақты ұсыныс әзірлейді. Бұл ұсыныс девиантты мінез-құлықтың алдын алу және мектептегі психолог қызметін дамыту шараларын қамтиды.

Ақтөбе облысының балалар құқығы жөніндегі уәкілі Айгүл Нұркеева өз лауазымында қызмет атқарған бір айға жуық уақыттың ішінде шамамен 30 шағым түскенін айтты. Олардың басым бөлігі ата-аналардан келген.

— Ата-аналар күн сайын балаларын мектепке апаратын жеке тұрғын массивтердегі жолдардың сапасын көтерді. Көпшілігі алимент төлеу мәселесіне шағымданады, дәл осы санаттағы өтініштер қазір басым. Сондай-ақ ата-аналарды білім беру платформаларына қолжетімділік, Darabala бағдарламасы бойынша тегін қызметтердің сапасы мен қолжетімділігі, сондай-ақ мектептегі орта, балалар мен педагогтер арасындағы қарым-қатынас мәселелері алаңдатады. Бұл өтініштердің барлығы ата-аналар үшін балалардың қауіпсіздігіне әсер ететін әлеуметтік-тұрмыстық жағдайлармен қатар, білім беру және дамыту қызметтерінің қолжетімділігі мен мектептегі психологиялық ахуалдың маңызды екенін көрсетеді, – деді Айгүл Нұркеева.

Оның айтуынша, қазіргі уақытта елімізде «Қазақстан балалары» бағдарламасының жобасы әзірленіп жатыр.

— Бұл мемлекет, ата-аналар, педагогтер, дәрігерлер, әлеуметтік қызметтер және үкіметтік емес ұйымдардың күшін біріктіретін жаңа буындағы жүйелі құжат болмақ. Балалармен жұмыс алғаш рет жеке шаралар жиынтығы ретінде емес, бірыңғай экожүйе ретінде қарастырылып отыр. Қазіргі кезде баланы қорғау саласының барлық бағыты жан-жақты талдануда: нормативтік құжаттар, мемлекеттік және қоғамдық институттардың жұмысы, қолданыстағы бағдарламалардың нәтижелері, ең бастысы, отбасылар мен мектептерде, медицина және әлеуметтік қызметтегі нақты жағдайлар зерттелуде. Бұл қандай механизмдердің шын мәнінде тиімді екенін, ал қайсысы қайта қарауды немесе күшейтуді қажет ететінін объективті анықтау үшін қажет, — деп түсіндірді ол.

Баяндамаларды тыңдаған облыс әкімі Асхат Шахаров комиссиялар жұмысының ай сайынғы бақылауда болуын тапсырды және әрбір заңбұзушылық үшін әкімдер мен салалық басшылардың жеке жауапкершілігін алға тартты.

— Ақтөбе қаласы мен аудандардың әкімдері, сондай-ақ салалық басқармалар басшылары өз міндетін тиісінше орындамаған жағдайда жеке жауапкершілікке тартылады. Бақылау мұқият әрі үздіксіз жүргізілуі керек, әрбір дабыл дер уақытында тіркелуі қажет. Ешбір бала назардан тыс қалмауы үшін барлық ведомствоның тиімді өзара іс-қимылын жолға қою маңызды. Балалардың қауіпсіздігі мен құқығын қорғау барлық деңгейде жүйелі, үйлестірілген және тұрақты бақылауды талап етеді, — деді өңір басшысы.

Д.АЙДАР.