Ар мен жыр

Рухы асқақ, бүкіл бітім-болмысына тектілік тұнған, ал ақындыққа келгенде «құландай жүйрік» (М.Әлімбаев) Қуандық шайырдың — қазақ әдебиетінің классигі Қуандық Шаңғытбаевтың туғанына 100 жыл толып отыр.

Қуандық Шаңғытбаев 1925 жылы 21 наурызда дүниеге келген. Ол ел ішінде беделді, ауқатты әулеттен шыққан. Әкесі Төлеген 1928 жылы тәркіленіп, ал1937 жылыағасы Жүніспен бірге «халық жауы» ретінде ұсталған. Жүніс ату жазасына кесіліп, Төлеген он жылға айдауға жіберіледі. Кейбір деректер бойынша ақынның әкесі 1941 жылы ГУЛАГ-тың көп лагерінің бірінде көз жұмған.

Мектепте үздік оқып, мақтаулы болған Қуандық 1938 жылы «байдың тұқымы, халық жауының баласы» ретінде пионер қатарынан шығарылады. Естеліктерінің бірінде ол пионерден шығып қалғаны өзіне қатты батқанын айтады. Ал алдында әлі 20 жылдан астам сергелдең уақыт тұрған еді…

Қуандық ақынның туған жері — бұрынғы Қарабұтақ ауданы. Мектепті бітіргеннен кейін туған жерінен жыраққа, сол кездегі республика астанасы Алматыға барып, оқуға түсуді мақсат тұтады. Өзінің 1995 жылы жазған: «Ақ бесік — алтын босаға» атты мақаласында ақын былай дейді: «Менің туған жерім — Ырғыз өзенінің жағасы… 1940 жылдың күзіне таман Қарабұтақтан Ақтөбе арқылы оқуға келе жатып, жол-жөнекей Қызылорда, Шымкент, Жамбыл облыстарының үстімен өткенде, Ырғыздың да, төртқараның да дүниенің зәредей ғана бір шақасы екенін, тұңғиық тіршілік тереңінің титақандай тамшысы екенін тұңғыш түсінгендей болдым. «Көп жасағаннан көпті көрген артық» деген халық постулатының шындығын сездім: Ырғыз дегенім Сырдың қасында жылымшы ғана жылға екен, бір замандарда қазақ еліне Әйтеке би мен Жалаңтөсті берген төртқара қазақ теңізінің шөлмектей ғана көлшігі екен.

…Алматыға келіп, Қазақ университетінде оқып жүрген кезімде арғын, найман балаларымен танысып, кемел кенересі кеңи берді, мен енді төртқара емес, дүйім қазақ деген байтақ елдің баласы екенімді ұға бастадым».

ҚазМУ-дің бірінші курсында жүріп ақын өзінің ұстазы Мәулен Балақаевпен бірге 3-4 кластарға арналған қазақ тілі оқулығын жазады. Бұл оқулық кейін бірнеше рет басылып шыққан. Айта кетейік, Мәулен Балақаев кезінде Ленинград университетінің аспирантурасына Құдайберген Жұбановтың кеңесімен түскен. Алыста айдауда жүрген әкесін сағынған Қуандық ақын өзінің бірінші қаламақысын сол кісіге жіберуді ұйғарады. Ақынның қызы Гауһар Шаңғытбаева 2010 жылы біздің газетімізге берген сұхбатында: «Әкеммен бірге поштаға барып, алғашқы қаламақымды алған күнім әлі есімде. Сол жолы папамнан өзінің бірінші қаламақысын әкесіне жібергенін тұңғыш рет естідім. Әкем оны Мәулен Балақаевпен бірге жазылған қазақ тілінің оқулығы үшін 16 жасында алған», — дейді.

Өте зерек, дарынды студент тек Балақаев қана емес, басқа да ұстаздардың сүйікті шәкіртіне айналады. 1942 жылы М.Горькийдің «Қыз бен ажал» поэмасын аударғанда, ең алдымен Мұхтар Әуезовке оқуға береді. Әуезов бұл еңбекті «аса жақсы аударма» деп бағалапты.

Өткен ғасырдың 40-жылдарының басы — жұрт барынан айырылған жоқ-жітік кез. Туған жерінен шалғайда жүрген студентке күнкөріс үшін қаржы керек. Сондықтан Қуандық оқи жүріп, Қазақстан мемлекеттік баспасында қызмет етеді. Бір жағынан, өлеңін де жазады.

1942 жылы ақын баспаға өзінің тұңғыш жинағын ұсынады. Бастапқыда жинағына «Қазақ жүрегі» деп ат қояды. Бірақ сол кездегі идеологияның мұны ұлтшылдыққа жоритынын түсініп, кітабының атын «Ар» деп өзгертеді.

Сол жылы ол өзі еңбек етіп жүрген баспаның бас редакторы Бейсембай Кенжебаевпен бірге ұлы жазушы Әуезовтің «Абай» романын жарыққа шығарады, сонымен бірге «Социалистік Қазақстан» газетіне осы шығарма жайлы екеуінің бірлесіп жазған рецензиясы беріледі.

Мұның соңы үлкен дауға ұласады. Бейсембай Кенжебаев қызметінен алынады. Ал Қуандық Шаңғытбаев жұмыстан «өз еркімен» шығады да, оны Нұрпейіс Байғанинге хатшы етіп Ақтөбеге жіберу жөнінде шешім қабылданады. Сонымен бірге ІІІ курста оқып жүрген студент экстерн түрде аспирантураға көшіріледі. Сөйтіп, ол Нұрпейіс ақынның хатшысы бола жүріп, Ақтөбедегі педагогикалық институтта қазақ тілі мен әдебиеті кафедрасының меңгерушісі қызметін де атқарады.

1944 жылы Қуандық Мәриям Ілиясқызымен отбасын құрады. Ақынның жары да текті жерден шыққан қыз еді. Оның әкесі Ілияс Темірбеков кеңес заманына дейін-ақ Орынборда білім алған, кейіннен сот, партия қызметінде болған. І.Темірбеков 1924 жылдың желтоқсанынан бастап аз уақыт республиканың Ағарту халық комиссары болып еңбек еткен.

Ақын 1945 жылы Алматыға оралды. Осы жылы оның «Ар» атты тұңғыш жыр жинағы жарық көрді. Жинаққа Мұхтар Әуезов алғысөз жазған.Гауһар Қуандыққызының құрастыруымен 2010 жылы жарыққа шыққан ақынның шығармалар жинағының І томына «Аз сөз» деген тақырыбына сай шағын ғана берілген осы алғысөздің мәтіні де енгізіліпті. Ұлы жазушы жас ақын жайлы сөзін: «Іздену бар, сол ізденуіне серік-тірек мол білімі бар, тілі орамды жас ақын келешегінен анық жақсы үміт еткізеді. Ұлы Отан соғысының ай-күндерінде жазылған көп өлеңі жауға жат, досқа адал болған сезімтал, ызалы, ыстық қанды жасты танытады. Шіміркеніп, ширығып шыққан өтімді тіл, әсерлі күй келеді.

Қуандық құлақ күйі отаншыл, халықшыл, қызулы лирик болғандай. Көп жүрегін өзінен, өз жүрегін көптен тапқан саналы сезімталдық бар. Бұнысы да Қуандықтың барар аңғарын тұйыққа тартпай, ашық, күнес өріске тартатындай» — деп, шуақты бір үмітпен бітіреді.

Алайда көп ұзамай-ақ «Ардың» тағдыры қиынға айналды. Бала кезінде қазақтың Сәкен, Ілияс сынды ұлы ақындарының кітаптары өртелгенін көріп шошыған жас шайыр енді өз кітабына тыйым салынып, қатты торығады. Негізі, кітап жарыққа шықпай тұрып-ақ, оның ішіндегі «Едігенің елмен қоштасуы» деген өлең дауға ілінген еді. Атақты Едіге бидің атын тарихтан сызу мақсатындағыБК(б)П орталық комитетінің қаулысына сай, бұл өлең кітаптан алынып, орнына «Дала» мен «Асылып кемпір бесікке…» деген өлеңдер енгізіледі.(Ол туындының аты кейіннен «Ертедегі ердің елмен қоштасуы» деп өзгертіліпті.)

Сонымен, тұңғыш жинағы жарыққа шығып, Алматыға, қаламгерлердің ортасына қайта оралып, ұстазы Мұхтар Әуезовтің жанашырлық ақыл-кеңесі бойынша Пушкиннің «Евгений Онегин» романын аударуға кіріскен жақсы күндер ұзаққа созылмады. «Ар» Едігесіз де кеңес өкіметінің қаһарына ұшырады. Ал:

«Мен сағындым бұлағыңды аунап аққан,

Ақ арай таңдарыңды таудан атқан.

Мен сағындым түндеріңді самал шайған,

Айдынды көшелерді бауға батқан» — деп, Алматыны аңсап жеткен ақын қайтадан Ақтөбеге жіберілді…

Бұл жылдары қазақ ақындары арасынан Қуандық Шаңғытбаев пен Қасым Аманжолов өте көп сыналды. Олар туралы Мәскеудің орталық газеттерінен бастап, бірқатар облыстық газеттерге дейін жазылды. Екеуіне қойылған басты кінә — «қазақты дәріптейді, Отан ұғымын Қазақстанмен шектейді» деген желеу.

Жоғарыда аталған жинаққа құрастырушы ретінде жазған мақаласында ақынның қызы Гауһар«Ар» туралы сол жылдары көп пікірлер жазылғанын айта келіп: «Солардың 1951 жылы жарияланған біреуін оқып көрелікші» — деп, бір үзінді ұсынады.

Сол үзіндіні біз де оқырманға жеткізсек:  «…Ленин-Сталин партиясының басшылығымен, туысқан орыс халқының ағалық көмегімен коммунизмге қарай алға басып отырған Қазақстанның қуатты экономикасы мен мәдениетінің табыстарын, большевиктік партия өсірген жаңа адамдарын көрмей, қымс етсе «қазағым» деп, «ата-баба аруағына» жалбарына сарнайтын ақындардың бірі — Қ.Шаңғытбаев.

Қ.Шаңғытбаев қазақ халқына ғана сүйсінеді:

…Жанымдай қымбат маған қазақ жері,

Кейде бұлт, кейде көкшіл мөлдір көгі.

***

Құлақ тос көрден сен де, аруақтар,

Мен қазақ ұрпағыңмын, атыңды ақтар…

(«Мен — қазақ!» өлеңінен)

Міне, қазақ деген ұғымды Отан деген ұлы сөзден бөліп сарнаған өлеңдері жарыққа шыққаннан кейін Қазақстан Жазушылар одағындағылар оны мадақтап, Алатаудың шыңына шығарды.

…Бұл ақын қолына қалам алып, әдебиетке келген күндерінен бастап-ақ, идеясыз ұлтшылдық сарынмен келеді»… деп жалғаса береді.

Әсіресе ақынның «Мен — қазақ», «Дала», «Бауыржан Момышұлына» сынды өлеңдері қатты сынға ұшырады. Мысалы, тағы бір мақалада Қуандық Шаңғытбаев жайлы: «…қазақ жауынгерін көптен оқшау алып, даралап көрсетеді. «Бауыржан Момышұлына» дейтін өлеңінде:

Қуанамын қазақ деген даңқыңа,

Сені туған қазақ атты халқыңа.

Қуанамын ерлігіңе еңіреген,

Дақ салмаған аруақтардың салтына —

деп, совет офицерінің ерлігінің қайнар көзі ертедегі найза ұстаған ерлердің аруағынан туып жатыр деген жалған, теріс жорамалын ұсынады», — делінген.

Ал «Қазақстан Жазушылар одағындағылар оны мадақтап, Алатаудың шыңына шығарды» — дегенге келсек, сол кездегі ұйым басшысы Сәбит Мұқановты, маңдайалды жазушының бірі Ғабиден Мұстафинді де «мақтаушылар» қатарында түйрей өтеді. Бір сөзбен айтқанда, «ұлтжандылыққа, бір қазақтың басқа қазақты мақтауына қайткенде жол бермеймін» деп қасарысқан саясаттың қатқыл-қатқыл үні құлағымызға келгендей болады…

Екінші рет қуғынға ұшырап келген ақынға Ақтөбе де (нақтырақ айтқанда, осындағы партия билігі) бұрынғыдай оң қабақ көрсетпеді. Алдымен жұмыссыз жүріп, тек қаламақымен күн көреді. Одан соң облыстық газеттердің біріне алып, одан шығарып, екіншісіне жібереді… 1953 жылы Сталин өлгенге дейін ақынның тағдыры да оңайға түспейді.

Тек 1955 жылы ғана Алматыға оралып, «Жұлдыз» журналына жұмысқа алынған екен. Ал 1958 жылы әкесі ақталған.

Көзі тірісінде Қуандық Шаңғытбаевтың 8 кітабы жарыққа шықты. Ұзақ қуғынға түскен ақынның екінші кітабы алғашқы жинағынан кейін 23 жыл өткенде, яғни 1968 жылы ғана жарық көрген екен. Ақын көбіне аудармамен шұғылдануға мәжбүр болды. Айтпақшы, 1974 жылы шыққан үшінші кітабының «Ар ма, республикам!» деп аталуы кезінде «Отан ұғымын тек Қазақстанмен шектейді» деп қуғын көрген ақынның өз күресін жеңіспен аяқтағанына куә боп тұрғандай…

Ақын туралы кейіннен естелік айтқандардың бірқатары оның ұзақ уақыт қуғында жүріп, қалауынша жаза алмағанына, бар берерін сарқып бере алмағанына өкініш айтады. Мұзафар Әлімбаев: «Тоталитаризм заманы да, Сталин қыспағы да қаламгерлерге қанат жаздырды ма?! Қайран Қуандық еркін көсіле алмай, жұбанышын тәржімадан тауып, көңілін сәл-пәл демдеді ғой», — дейді. Ақын тағдыры туралы ойлағанда, бұған, әрине, қынжыламыз.

Алайда Бекқайыр Аманшиннің мына пікірін де алға тартқымыз келеді: «Көркем бейнелеудің шебері Қуандық Шаңғытбаев кейін өзге ештеңе жазбағанда да, тек «Ар» атты өлеңдер жинағымен қазақ поэзиясында өз орнында тұра алар еді».

Қуандық ақын өзінің ғажап мұрасымен қазақтың әдебиет әлемінде, халқының жүрегінде әрдайым тек төрде болмақ.

И.ЖАЙМАҒАМБЕТОВА.

 

Қуандық ШАҢҒЫТБАЕВ

 ***

Сүреңсіз селдір сұр жусан,

Көз жауын алар көркің жоқ.

Басыңда сенің тымқұрса,

Сүйсінер гүлтәж бөркің жоқ.

 

Көргенде бірақ мен сені

Көңілде ойлар қоздайды,

Сағыныш басып еңсені,

Шалғайда бота боздайды.

 

Көкпектің шалқып түтіні

Көзімнің жасын сығамын.

Елестеп ауыл ыпыны,

Аңсап бір кетем сүр, ағын.

 

Мінемін ырғып тайға да,

Жарысып желмен кетемін.

Ашылып алдан ай дала,

Жатады жайып етегін.

 

Ырғытып жалақ бетінде,

Ырғызға сүңгіп бойлаймын.

Ауылдың аулақ шетінде

Алысып, асық ойнаймын.

 

Сүреңсіз селдір сұр жусан…

Япыр-ау, неткен көркі мол!

Тал бойы толған сыр мен сән,

Шыпам ол шабыт, дертім ол.

 

***

Балалық қандай қысқа жыр!

Болды ғой думан, той ғайып,

Кәнекей, шалым, тысқа жүр,

Жыңғыл жай кесіп ойнайық.

 

Баяғы сотқар бала боп,

Балақты саннан түрейік.

Біттік қой, түге, дана боп,

Аунайық қарға, күлейік.

 

Шиырып атан топайды

Атайық айдын тақырға…

Буын да құрғыр қатайды,

Сыздайды жиі балтыр да.

 

Алмайық ойға оны біз:

Елеусіз, тәйірі, елес қой,

Емес қой ояз қоңымыз,

Жонымыз ояң емес қой.

 

Біздерде қандай қайғы бар,

Қарттық па? Тіфә, жоғалсын!

Ақ сүйек қуған айқұмар

Алыс кез аңсап оралсын.

 

Жүр деймін тысқа, басқармам,

Итшанаң болса, ала жүр.

Менде жоқ бүгін басқа арман,

Бір сағат мені бала қыл

 

Түймесін үзіп тағатын

Түйдей де құрдас досым-ай

Тауысып ақын тағатын,

Ойнайды-ау өмір осылай.

 

Күндер, күндер

 

Күндер де күндер, көп күндер,

Керуендей көшіп кеттіңдер:

Асқардан талай астыңдар,

Тереңді кешіп өттіңдер.

 

Талабы таудай, ауқымды,

Табысы таңдай жалқынды,

Аяулы асыл досымдай

Шығарып салдым әр күнді.

 

Білемін өмір дәстүрін:

Сәйгүлік болар жас құлын,

Талапты өрге нұр жауар,

Таусылмай игі жақсы күн.

 

Келіңдер, жақсы күндерім

Үмітім, жанға ділгерім:

Кеудеме қонсын нұр-шұғылаң,

Қойныма толсын гүлдерің

 

 

Менің автопортретім

 

Білмесең, ей кімсана, даламын мен,

Көргенде кең даланы баламын мен,

Далада аунап алам, ойнап алам,

Кездесіп кеткен сонау бала күнмен.

 

Шыжыған шілде қақтап шөлмін ғой мен,

Кенезем кеуіп жатқан иенмін ғой мен.

Бір тамған тамшы суға тарығатын

Қаңсыған Қарақұммен теңмін ғой мен.

 

Ұқсаймын шалқып жатқан шалқарға мен,

Шипамын диқанға да малқарға мен.

Жарды жеп, жағаны ұрам, іздеп арна,

Арман да, ақ тілек те, аңсар да мен.

 

Басы — қар, бауыры — абат таумын, байқа;

Заңғармын о заманнан, заумын, байқа;

Дос болсаң, қоң етіме мейірім жоқ,

Ал егер нәкес болсаң, — жаумын, байқа.

 

Сондаймын: қазақпын мен жаны жайсаң,

Өткен жол көрген күннің бәрі — лайсаң.

Келемін керіп тастап кеудемді мен

Татар дәм, көрер кезге басып алшаң.

 

Құлын

 

Өрттей қаулап, нарттай лаулап қыр гүлі,

Май бұрқырап тұрған кезде қырмызы

Мәрмәр тұяқ, меруерт кекіл қан күрең

Құлын келді дүниеге бір күні.

 

Ойнай келді, қунай келді балаша,

Тулай келді тіршілікпен таласа.

Төбелінен сүйіп алғың келетін,

Қолыңды иіскеп, алақаның жаласа.

 

Керілгенде келте жалын сілкетін,

Құйын өтсе, құты қалмай үркетін.

Аңқау еді, емшек іздеп, таба алмай,

Енесінің төсін түгел түртетін.

 

Аңқау еді, адал еді, ақ еді,

Күнә-күпір, пәс-пәледен пәк еді.

Атқан таңның, батқан күннің парқына

Түсінбей, тек таңырқайтын бала еді.

 

Бұ жалғанда жау бар ғой деп ұқпайтын,

Көк талмайтын, кісінейтін, ұйықтайтын.

Күн шуақта елтең-селтең жүгіріп,

Жаңбыр жауса, енесіне ықтайтын

 

Ертелі-кеш енесі еді ермегі.

Ондай жомарт, мейірбанды көрмеді,

Оқта-текте оқыранып бір қойса,

Барша бақыт сол болатын жердегі.

 

Тағдыры не? Таңдайында тас тұр ма?

Жем боп ертең кетер, мүмкін, қасқырға.

Жал-құйрығы оқаланып, ойқастап,

Жүрер әлде бір Тахауи астында.

 

Бірақ әлі білмейді ғой түгіңді,

Қызық керек оған мына бүгінгі:

Сімірді де бір тостаған қымызын,

Қызып алып, сәби тағы жүгірді.

 

Шамырқанып тал бойында ат қаны,

Шапқылады, байыз-баян таппады…

Осы кезде көкек айдың аспанын

Көк-ала бас көбік бұлттар қаптады.

 

Көкті лезде қола құйып торлады,

Кетті бұрқап бұйра бұлттың орманы.

Бұлан-талай бір бұлағай басталды,

Ақырғандай мың арыстан тордағы.

 

Ағыл-тегіл кетті от пен дүр ұшып,

Құлын қалды лезде ғана бүрісіп.

Бір уыс боп енесінің ығында,

Дір-дір етіп, зәре-құты тұр ұшып.

 

Кенет аспан шарт сынғандай гүрс етті,

Тап алдынан тарғыл түтін бұрқ етті.

Селк етті де, тұра қашты құлыншақ.

Сорлы бие сол орнында сылқ етті.

 

Өлді ене, кетті сәби серігі!

Өтті жаңбыр, тынды дүлей сел үні.

Жазығы жоқ, жаны таза жетімнің

Өміріне өксік кірді со күні…

 

Өмір оған түгел дарқан, тегін-ді,

Сенгіш еді, көрмеп еді өлімді.

Жүгіріп кеп енесіне періште,

Сора берді дертіп жатқан желінді.

 

Әй, Қуандық, бұ да саған бір ақыл,

Бар қызыққа бәйек болмай, тұра тұр,

Қарашы әне: аспанда —  нұр, жерде — гүл,

Болмағандай түк те сұмдық сұрапыл.

 

Сәби күлкici

 

Ақ бесікте талпынады, күледі,

Уілдейді, өзегімді үзеді;

Шындығы көп, сұмдығы жоқ періште-ай,

Не деген кең кіп-кішкентай жүрегі!

 

Әй, ботақан, тағы күлші, тағы күл,

Бір толтыршы тар бөлмемнің жарығын,

Жымың етші бұлттан шыққан күндей боп,

Ұмытайын зайғы күндер зайығын.

 

Неткен құдрет! Күн ғой сәби күлгені,

Жарқыратып жібереді-ау дүниені.

Жетеді ме ашылған бал ерніне

Жарты әлемнің жалын атқан гүлдері!

 

Сығалаған жандай жаннат есіктен,

Еміреніп өліп те мен, өшіп мен.

Қазақтықтың, азаттықтың, пәктіктің

Бәрі қалай сыйған киттәй бесікке?!

 

***

Шіркін-ай, көктем қандай күш!

Қалды ғой қаңтар түс болып,

Құлады-ау жерге алты ай қыс

Қанаты ала құс болып.

 

Сөгіліп сіреу көбесі,

Жадырап жылы жел жетті.

Қарайып қырдың төбесі,

Жылуанды кернеп сел кетті.

 

Жарқ етіп тұңғыш найзағай,

Ақсиып аспан бір күлді.

Таянып дарқан той-дамай,

Оянып дала сілкінді.

 

Сырласу

 

                                     Тахауи Ахтановқа

 

Есіңде ме, Қарабұтақ, Тахауи,

Ең шеттегі Есмалайға тақау үй.

Бөлмесіне сәби арман сыймайтын

Сабан менен лайдан соққан жатақ үй?

 

Есіңде ме мелде көже, көмештер,

Түнгі түпсіз кеңестер мен егестер,

Қияңдар мен қиялдарға шақырып,

Атой берген қиял жетпес елестер?

 

Есіңде ме айлы түндер ақ тымық,

Ең алғашқы қатпар үміт, қат күдік,

Қысылғаннан қыз алдында ұят-ай,

Иман сөздер айта алмаған аптығып!

 

Сені қайдам, мен шүкірмін хұдаға,

Біз өсіппіз болмай бұла, құла да.

Жетімдікті елетпеген жегжаттар

Екеуміздің есімізден шыға ма?

 

Содан кейін алыс ару Алматы…

Таңсық еді-ау әр адамы, әр заты.

Айлағымыз болды ақыры сол қала,

Ақ телегей бұл өмірде қаңбақы.

 

Елемедік: мол ма дүние, тапшы ма,

Өзіміз ек пайғамбар да, бақсы да.

Әбу, Қасым ауызынан бөліп жеп,

Үйрендік  қой ілтифатты жақсыға.

 

Киім болмай лекцияға баратын,

Болатын-ды күнім кейде қара түн.

Есіңде ме, ботинкаға мен үшін

Кеткен еді-ау сенің ілкі жалақың.

 

Күндер келді болған бізге жыр азық:

Сала берді көрер көзге пұл азып.

Кенет бірақ сен майданға аттандың,

Қала бердім мен бұл жақта құлазып.

 

Күзгі кірбең бұлыңғырда сен кеттің,

Көкпен қоса көз жасты мен селдеттім

Оқ пен оттың ішіндегі егізім —

Сені ойлаумен өтті талай сергек түн.

 

Жаңғырығы жоғалып сол түндерде,

Бітті соғыс, тынды тасыр күндер де.

Қайттың аман, ауыл-елді қуантып,

Мәңгі бақи ұйықтап қалмай бір жерде.

 

Сосын жастық майданында қызды ойнақ,

Аһыладық, үһіледік қызды ойлап.

Қатын деген басталғанда бір пәле

Бір-ақ шықтық Ақтөбеден біз бейбақ.

 

Мен — қазаққа, сен үйлендің татарға,

Гүлшара ғой қосқан сені қатарға.

«Біссіміллә!» — де, күпір болмай бауырым,

Ол әкелген астың дәмін татарда.

 

Сол Тахашым, келдің сен де елуге,

Далмын, білмей сенбеуге де сенуге.

Кейитін ең ақ кіргенге шашыңа,

Сол ақ шаштың өзі айналды-ау кемуге.

 

Қартайдым деп қабақ түйме қападан,

Қартайсын деп туған баста ата-анаң.

Шаш сиресе, садағасы басыңның,

Мен үшін сен жассың әлі ботадан.

 

Ақ алмасым сомдап соққан асылдан,

Құштар ең ғой келешекке жасыңнан,

Болды маған аман жүрсең ырза ғып

Ел-анаңды бесігіңе асылған.