Халық қаһарманына тағзым

Сағадат Нұрмағамбетовтің туғанына — 100 жыл

Қорғаныс Министрлігіне қарасты әскери бөлімдер мен құрамалардың қызметкерлері аты аңызға айналған қайраткер —Қазақстанның тұңғыш Қорғаныс министрі, Халық қаһарманы және армия генералы Сағадат Нұрмағамбетовтің рухына тағзым етті.

Ақтөбе қаласындағы Әбілқайыр хан даңғылы, 16-үйдің қабырғасында Кеңес Одағының батыры, Халық қаһарманы Сағадат Нұрмағамбетовке арналған ескерткіш-тақта ілулі тұр. Батырдың 100 жылдығына орай осы үйдің маңында ұйымдастырылған іс-шарағаоблыстық қорғаныс істері жөніндегі департаменттің, №30238 әскери бөлімінің, Ақтөбе гарнизоны әскери полициясының, Т.Бигелдинов атындағы Әуе қорғанысы күштері әскери институтының қызметкерлері жиналды.

Т.Бигелдинов атындағы Әуе қорғанысы күштері әскери институтының үрлемелі оркестрі әуезді әуендер ойнап тұрды. Мемлекеттік Әнұран шырқалған соң бір минут үнсіздік жарияланып, жиналғандар ескерткіш-тақтаға гүл шоқтарын қойды. Келушілерді облыс әкімі Асхат Шахаровтың атынан мәдениет, архивтер және құжаттама басқармасының басшысы Алтынай Юнисова құттықтады.

— Биыл Сағадат Нұрмағамбетовтің туғанына — жүз жыл. Осыған орай 30 мамырда Ақтөбеде республикалық деңгейде іс-шаралар өтеді. Бізге бейбіт өмір сыйлаған Ұлы Отан соғысының ардагері Сағадат Қожахметұлы секілдібатыр тұлғалардың еңбегін ұмытпауымыз керек және ерліктеріне лайық болуымыз керек, — деді Алтынай Юнисова.

Қатысушылар тұңғыш Қорғаныс министрінің өмірін еске алды. Сағадат Нұрмағамбетов Ақмола облысында дүниеге келген. 1943 жылы сәуірде Түркістан пулеметшілер әскери училищесін бітіргеннен кейін 1052-атқыштар полкінің құрамында майданға жіберілді. Краснодар өлкесін, Украинаны, Молдованы, Батыс Белоруссияны, Польшаны азат ету шайқастарына қатысқан батыр соғысты Берлинде аяқтады.

Сағадат Нұрмағамбетовтің батальоны гитлерлік рейхсканцеляриясының ғимаратын басып алуға қатысты. Нұрмағамбетов басқарған батальонның жеке құрамы ұрыс қимылдары аяқталғаннан кейін мемлекеттік маңызы бар нысандарды қорғау бойынша тапсырмаларды орындады.

Қарулы Күштер ардагерлер кеңесінің облыстық филиалының төрағасы Қажымұқан Сәтенов Сағадат Нұрмағамбетовпен таныс болған екен.

— Мен Сағадат Қожахметұлын алғаш рет 1972 жылы, колледжді енді ғана бітірген жас лейтенант кезімде көрдім. Қыс мезгілі еді, алғашқы үлкен жаттығулар өтіп жатқан болатын. Жас генералды, қолбасшының орынбасарын, қазақты көргенде туысқанымды кездестіргендей қатты риза болдым. Ол кезде басшылар арасында қазақ ұлтының өкілдері аз еді. Кездесу серпін сыйлап, мен де генерал болғым келді. Ангола мен Душанбеде әскери борышты өтегеннен кейін туған жерім Қазақстанға оралып, жұмыс істеуге мүмкіндік алдым.

Сағадат Нұрмағамбетовтің есте сақтау қабілеті ерекше еді. Ол осыдан 15-20 жыл бұрын қызмет еткен жүздеген полковниктердің есімдерін білетін. Мен зейнетке шыққан кезде де телефон соғып, қал-жағдайымды сұрап тұратын. Сағадат Қожахметұлы өзінің әскери еңбегі мен жоғары шеніне қарамастан, өте қарапайым адам еді.

Бірде 2000 жылы Америкаға Қазақстанның үкіметтік делегациясы барды. Ол кезде ұялы телефондар мен ноутбуктер енді ғана шыға бастаған еді. Делегацияның көптеген мүшелері шетелде дүкен аралап, әрқайсысы үш-төрт гаджеттен сатып алды. Бірақ генерал кішкентай чемоданмен келіп, ештеңе сатып алмады. Ол өмір бойы азға қанағаттанған. Әулетінде көп жасаған адамдар болғанын, сондықтан өзі де ұзақ өмір сүретінін айтқан еді. Сағадат Қожахметұлы 2013 жылы 89 жасында дүниеден өтті. Бүгін оның құрметіне Ақмола облысындағы туған ауылында ескерткіш ашылды. Халық қаһарманының  ұрпақтары мамыр айында Ақтөбеде өтетін мерекелік іс-шараға келеді, — деді Қажымұқан Сәтенов.

Ақтөбелік Барлық Қайрашев 1981 жылы Венгриядағы 130-гвардиялық полкте әскери борышын өтеген.

— Мен де Сағадат Нұрмағамбетовті көрдім. Ол сол кезде Веспрем қаласына тікұшақпен инспекция құрамында ұшып келді. Сол уақытта біз жаңа танктер алдық, қайта қарулану жүріп жатқан кез еді. Ол бізбен амандасып, «Жақсы қызмет етіңдер, жаңа техниканы меңгеріңдер» деді. Біз жерлесіміздің оңтүстік әскерлер тобы қолбасшысының бірінші орынбасары болғанын мақтан тұттық, — деді Барлық Қайрашев.

Ақтөбеде батыр тұлғаларға ерекше құрмет көрсетіледі. Қала орталығындағы көшеге Сағадат Нұрмағамбетовтің есімі беріліп, бір үйге ескерткіш-тақта орнатылды. Мерейтой жылында облыс мектептерінде ерлік сабақтары өткізіліп, оқушыларға батырдың өмірбаяны айтылады.

Жиын соңында патриоттық тәрбиені насихаттаушыларға сертификаттар табыс етілді. №30238 әскери бөлімінің штаб бастығы Мақсат Қабылбеков құрлық әскерлерінің бас қолбасшысы генерал-майор Асан Жүсіповтің атынан 8 әскери қызметкерге, оның ішінде 2 ардагергеСағадат Нұрмағамбетовтың 100 жылдық мерейтойына арналған медальдарды табыс етті.

Татьяна ТОКАРЬ.