Ас үйдегі тазартқыштар

Жұмысбастылықпен жүріп кейде үйдегі ұсақ-түйекке мән бере бермейміз. Бірақ, оған ұсақ-түйек деп қарамау керек. Үйдегі әр заттың өз орнында тұрғаны, әрі әдемі боп тұрғаны, жалпы үйдің таза, жайлы болғаны көңілді жайландырып, жаныңызды тыныштандырады. Сондықтан, төмендегі мына бір кеңестерге көз жүгіртіңіз. Бәлкім, керек боп қалар…

Жағымсыз иісті қалай кетіруге болады?

Әр үйдің өзіндік бір иісі бар. Оны табалдырықтан аттаған сәтте бірден сезуге болады. Бұл иіс үй иелерінің қандай екенінен хабардар етеді. Сондықтан да үй тазалығына айрықша мән берген жөн.
Үйден бір жағымсыз иіс шығады, бірақ сіз барлық жерді қарап шығып, иістеніп тұрған ештеңе таба алмадыңыз делік. Олай болса, иіс тұсқағаз, перде, кілем және жұмсақ жиһаздарға сіңіп қалған. Мұндай иіс көбіне ұзақ уақыт бойы жөндеу жұмыстары жүргізілмеген ескі үйлерден шығады. Сол себепті үйді жаңартуға тура келеді. Бірақ толықтай жөндеу жұмысын жүргізу оңай шаруа емес. Сондықтан алдымен төмендегідей тазарту әдісін пайдаланып көріңіз. Мүмкін үйдің ауасы тазарып қалар.

Алдымен суға аздап хлор салып, үйдегі барлық жиһаз бен тұсқағаз және еденді жуып шығыңыз. Жұмсақ жиһаздарды дымқыл  поролонмен сүртіңіз. Бөлменің төбелерін әктеңіз, тіпті болмаса сумен жуып өту керек. Кілемді шаңсорғышпен тазартпастан бұрын оған су бүркіп, аздап ас содасын сеуіп қойған дұрыс. Ал алдын-ала үгітіліп, матаға оралған белсендірілген көміртегін (активированный уголь) әр бөлменің бұрышына бір-бірден қойсаңыз, жағымсыз иістерді өзіне сіңіріп алады.

Егер сүт тасып кетсе…

Кейде пісіруге қойған сүт тасып кетіп, үйдің іші түтін болып кетеді. Күйіктің иісі көпке дейін білініп тұрады. Осындай кезде есік пен терезені бірнеше сағатқа ашып қойып, желдету керек. Бірақ күйген иіс бірден жоғала қоймайды. Мұндай иісті дымқыл шүберектер өзіне тез сіңіріп алатын болғандықтан, қажетсіз маталарды суға малып, сығып алыңыз да еденнің әр жеріне жайып қойыңыз. Сонымен қатар тұзды жайпақ тәрелкеге салып, бөлме бұрыштарына қойсаңыз, иістің жоғалуына көмегі тиеді. Бұл күні кір жумауға тырысыңыз, әйтпесе күйіктің иісі киіміңізге сіңіп қалуы мүмкін.

Мысық асырасаңыз…

Мысық еденге «бүлдіріп» қойса, дереу тазалыққа кірісіңіз. Әйтпесе жағымсыз иіс бүкіл бөлмеге тарап кетеді. Алдымен хлормен, содан кейін кір жуатын ұнтақ қосылған жылы сумен жақсылап жуып өтіңіз. Сондай-ақ су, 9%-ды сірке суы мен арақты тең мөлшерде алып, оған шамалы марганец ерітіндісін салып, осы қоспамен жуса, иісі кетеді. Бірақ ашық түсті затқа қолданбаңыз, себебі марганец ерітіндісінің бояуы сіңіп қалуы мүмкін.

Басқа да жағымсыз иістер…

* Егер тоңазытқыштан жағымсыз иіс шықса, сода ерітіндісіне (1 стакан суға 2 ас қасық) малынған шүберекпен ішін сүрту керек. Әрі шүберекті жарты сағаттай тоңазытқыштың ішіне қалдырса, иіс бірден жоғалады.

* Ыдыс-аяқ жуатын раковинадан кейде бір жаман иіс шығады. Бұл иісті кетіру үшін тұз, ас содасы мен сірке суының әрқайсысынан 1 ас қасықтан алып, оған 0,5 литр қайнаған су құйып, жатар кезде осы ерітіндіні раковинаға құйыңыз. Осылайша бір ай бойы раковинаны шайып отырсаңыз, ондағы сасыған иіс жоғалады.

* Ас үйде басқа да жағымсыз иіс болса, кастрюльге сірке суын қайнатып, бөлмені желдетіп алыңыз. Ал қысқа толқынды пештегі иісті кетіру үшін оның ішіне лимон шырыны қосылған суды 30 секундтай қоя тұру керек.

Ас үйдегі тазартқыштар

Тұз – тазартумен қатар ағартады. Адам терлеген кезде ашық түсті киімнің қолтығында сарғыш дақ қалады. Бұл киімді жумас бұрын тұз ерітіндісіне салса, тез кетеді. Жаңадан сатып алған джинсы шалбарыңыз қатты болса, кір жуатын ұнтаққа 1/3 бөлік тұз салып жусаңыз, жұмсарады. Егер киіміңізге шарап төгіп алсаңыз, сол жерге дереу тұз сеуіп, 30 минуттай суға сала тұрыңыз. Осыдан кейін жусаңыз, киіміңізде дақ қалмайды.

Өсімдік майы ағашты жылтыратады. Сықырлап тұрған есік топсасына май тамызсаңыз, мазаңызды алмайтын болады. Иісі бар күнбағыс майы құмырсқаларды жолатпайды.

Ас содасы ыдыс-аяқты жақсы тазартады. Әсіресе, шыны мен фарфор және күмістен дайындалған ыдыстардағы май мен кірді бірден кетіреді. Сондай-ақ ескі ыдыстардағы жағымсыз иістерді жояды. Ыдысты тазалаған кезде содаға шамалы су қосып пайдаланыңыз.

Күмістен жасалған қасық, шанышқыларды тазарту үшін түбіне фольга қағазы төселген кастрюльге салып, үстіне ыстық су құйып, жарты стакан ас содасын қосады. Осындай тазартудан кейін қасық пен шанышқылар бұрынғы қалпына келіп, жарқырап шығады.

Ескі жиһаздағы жағымсыз иісті кетіру үшін оның ішіне құрғақ ас содасын сеуіп қойыңыз. 1-2 сағаттан соң шаңсорғышпен сорғызып алыңыз.

Апельсиннің кептірілген қабығы киімді күйе көбелектен (моль) сақтайды.

Лимон шырыны қандай да бір заттың бетіндегі майлы кірді ерітіп тазартады. Ол үшін жаңадан сығылған лимон шырынын сол жерге жағып, жарты сағатқа қоя тұрады. Сонан соң оның үстіне ас содасын қосып сүртсеңіз, майлы кір бірден кетеді.

Зәйтүн майы мен лимон шырынының 2:1 есебіндегі қосындысы ағаштан жасалған жиһаздарды жақсы жылтыратады.

Сарғыш тартқан ақ түсті киімді лимон тілімдері қосылған ыстық суға сала тұрса, ағарып шығады.

Темірдің тот басқан жерін тұз бен лимон шырыны қосылған ерітіндімен сүрту керек.

Біле жүріңіз:

Кафель жапсыру

Кафельдің бір-екеуі түссе, оны орнына мына тәсілмен жапсырған дұрыс: кафельдің төрт бұрышына 20 мм. шамасы пенопласт қоясыз да, оның әрқайсысына 20-25 тамшы ацетон тамызасыз. Көзді ашып-жұмғанша пенопласт еріп, желімге айналады. Кафельді қабырғаға жапсырып, жарты минут ұстасаңыз, жабысып қалады. Осы тәсілмен аяқ киімнің қайыс табанын, линолеум, паркетті де желімдеуге болады.

Саңылауды бітеу

Екі бетон плитаның арасындағы саңылауды бітеу екінің бірінің қолынан келмейді. Сылақ жарылып түсе береді. Саңылауды былай бітеген жөн: сөгілген жерге ақ сыр жағып, соған дәкені жапсырады. Дәке бірден ұстаса кетеді. Кейін дәкені қабырға не төбемен бірдей қылып майлап тастайсыз.

Линолеумнің ашығын бітеу

Қатып қусырылған линолеумнің түйісер жерінде кейде ашық пайда болады. Осыны тегістеу үшін, сол линолеумнің қалдығынан ұзынша таспа тіліп алып, таспаны 100 Ваттық паяльникпен ерітеді де, ашықты бітеп, тегістеп тастайды.

Айнаны сақтау

Монша бөлмесінің айнасы суланып, бүлінуі жиі ұшырасады. Оны ұзақ сақтау үшін, астыңғы жағына полиэтилен пленкасын желімдеп жапсырады. Сыртқы жиектерін пластелинмен бітейді.

Айнаны жөндеу

Айнаның сыртындағы амальгам сырының кетуі – айнаның сынын кетіреді. Әлбетте оны бұрынғы қалпына келтіру қиын. Дегенмен сыр ұшқан жерге фольга жапсырса, ақау тегістеліп, көзге ұрып тұрмайтын болады.

Ауыр жиһазды жылжыту

Сервант, диван, шкаф сияқты ауыр жиһаздарды қозғау күшке түседі. Еденді де сызып, жыртып бүлдіреді. Мұның ең тиімді амалы – жиһаздың аяғына банкілерді жабатын полиэтилен қақпағын қою. Жиһаз еденді бүлдірмей, қалай жылжытамын десең де, лыпып тұрады.

Суықта от алдыру

Көлік суыққа, жауын-шашынға қарамай, тез от алсын десеңіз, алдымен май сүзгісін (масляной фильтр) мұздатпаудың амалын істеңіз. Оны киізбен қаптап, изолентамен орап тастасаңыз болды. Салқын да өтпейді, су да тимейді.

Терезе терлесе

Қыстың күндері көліктің артқы терезесі буланып, тіпті қырауланып, көріністі нашарлататыны бар. Одан құтылу үшін целлофанды суға малып, әйнектің ішкі жағынан жапсырып, алақанмен сипалап отырып, дымқылдап тазартады. Сонсоң целофанды лейкопластырьмен жапсырып, әйнектің шеттерін түгел бітейді. Бұдан кейін артқы әйнегіңіз буланбайтын болады.

Терезе терлемейді

Дымқыл тұзды дәкеге орап, әйнегіңізді сүртсеңіз, көліктің терезелері суланбайды.

Аяқ киімді кептіру

Су болған аяқ киімді жылы жерге қойып кептіргенмен іс бітпейді. Керісінше, оның тым құрғап, бүрісіп қалуы мүмкін. Кепкен аяқ киімді дереу кастор майы, өсімдік майы, глицерин, вазелинмен жібітеді. Аяқ киім құрғап тарылып кетсе, оның іші мен сыртын одеколонмен шылайды. Аяқ киім бірден-ақ созылып жүре береді. Дымқыл аяқ киімді пешке, батареяға кептірмейді. Ішіне қағаз толтырып, жылы жерге қойса болды. Қағаз дымқылды сорып алады. Оны өзгертіп тұру керек.

Бетті әзірлеген М.ТАБЫН.