Кәсіби деңгей көрсеткіші
Ақтөбе облысы бойынша 2008-2009 оқу жылында кәсіби деңгейді тәуелсіз бағалаудың қорытындылары туралы
Бүгінгі күні техникалық және кәсіптік білім беру жүйесінде білім сапасына қойылытын талаптар қатарында білім алушылардың білім, білік дағдыларымен бірге кәсіби деңгейін бағалау – көкейтесті мәселенің бірі. Осы ретте колледж, лицей бітірушілердің кәсіби деңгейін бақылау, тексерудің бір түрі сапаны тәуелсіз бағалауды (НОК) енгізуге қажеттілікті туғызады. Бақылаудың бұл түрі білім берудің соңғы нәтижесі ретінде біліктілік деңгейіне объективті баға беруді қамтамасыз етеді, берілетін білімнің стандартқа, нарықтың еңбек талаптарына сай нақты мамандық бойынша даярлауға мүмкіндік береді. Кәсіби деңгейді тәуелсіз бағалау жұмысы кадрларды дайындау ісінде сапалық өзгерістер енгізеді, еліміздің әлеуметтік-экономикалық дамуының жаңа деңгейге көтерілуне ықпал етеді.
«Қазақстан Республикасының Білім туралы» Заңына, Қазақстан Республикасының 2008-2012 жылдарға арналған техникалық және кәсіптік білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасына сәйкес, Қазақстанда сапаны тәуелсіз бағалау шарасын енгізуді аяқтау көзделген және аталмыш заңдарға сәйкес Білім және ғылым министрлігі жанынан республикалық техникалық және кәсіптік білім беруді дамытудың және біліктілікті берудің ғылыми-әдістемелік орталығы құрылды.
Орталықтың Ақтөбе филиалы және облыстық білім басқармасымен біріге отырып, 2008-2009 оқу жылында облысымыздағы 17 колледж бен 15 кәсіптік лицейді, бітірушілердің кәсіби деңгейін тәуелсіз бағалау 20 техникалық мамандық, 6 гуманитарлық бағытта өткізілді. Бұл шараға барлығы 3870 оқушы, оның ішінде 2022-сі техникалық, 1848-і гуманитарлық мамандықтар бойынша қатысты. Тестілеу нәтижесі бойынша, Білім және ғылым министрлігі бекіткен мемлекеттік үлгідегі сертификатқа 2062 бітіруші ие болды. Бұл, жалпы, шараға қатысқан бітірушілердің 53%-ын құрады (№1 кесте).
Кәсіби деңгейді тәуелсіз бағалауға барлық мамандықтар бойынша жұмыс берушілер тартылып, біліктілік комиссиялары құрылды.
Кәсіби даярлықтың сапасын бағалаудың алғашқы нәтижелері осы бағытта жұмыс істеуді әрі қарай дамыту керектігін көрсетті. Жұмыс берушілердің, оқытушылардың пікірлеріне сәйкес бұл шара білім алушыларды жаңа талаптарға бейімделуге шақырады.
Кәсіптік білім сапасын бағалау білім мекемелерінің жұмыс берушілерді қаншалықты дайындығы жоғары маманмен қамтамасыз ете алатындығымен өлшенеді. Бұл – кәсіптік білім беруде түбегейлі өзгерістер болады, жаңа бағалау жүйесі енеді деген сөз. Осы мәселе жөнінде ҚР Білім және ғылым министрлігінің техникалық және кәсіптік білім департаментінің директоры К.Бөрібеков: «Бәсекеге қабілетті ұлттық кадрлар сапасын көтеру мақсатында техникалық және кәсіптік білім саласында жаңа талаптарға сай өзгерістер болады. Халықаралық эксперттер мен жұмыс берушілердің қатысуымен жаңа стандарттар енгізіледі, әлемдік деңгейге сәйкес келетін аттестациялау, білікті сертификациялау жүйесі іске қосылады», – деп атап көрсетті.
№ | Оқу орны | Гуманитарлық мамандық бойынша | Техникалық мамандық бойынша | Барлығы
оқу орны бойынша қатысты |
Оқу орны бойынша тестілеуден өтті | Үлгерім % | ||
Барлығы қатысты | Тестілеуден
өтті |
Барлығы қатысты | Тестілеуден
өтті |
|||||
1 | Кооперативтік колледж | 83 | 83 | 81 | 79 | 164 | 162 | 99 |
2 | Гуманитарлық колледж | 217 | 206 | – | – | 217 | 206 | 95 |
3 | Қ.Жұбанов атындағы АМУ жанындағы колледж | 6 | 5 | – | – | 6 | 5 | 83 |
4 | Көлік, коммуникация және жаңа технологиялар колледжі | 69 | 55 | 238 | 198 | 307 | 253 | 82 |
5 | Мұнай және газ колледжі | 46 | 37 | 199 | 139 | 245 | 176 | 72 |
6 | Батыс Қазақстан гуманитарлық заң колледжі | 193 | 133 | – | – | 193 | 133 | 69 |
7 | Политехникалық колледж | 154 | 58 | 251 | 141 | 405 | 201 | 50 |
8 | Экономика және статистика колледжі | 144 | 65 | – | – | 144 | 65 | 45 |
9 | С.Бәйішев атындағы АУ жанындағы колледж | 311 | 145 | 130 | 46 | 441 | 191 | 43 |
10 | Техникалық колледж | 24 | 8 | 37 | 14 | 61 | 22 | 36 |
11 | Экономикалық-құқықтық колледж | 109 | 37 | – | – | 109 | 37 | 34 |
12 | Гуманитарлық-техникалық әмбебап мультипрофильді колледж | 101 | 33 | – | – | 101 | 33 | 33 |
13 | Қаржы-экономикалық колледж | 134 | 26 | 20 | 7 | 154 | 33 | 21 |
14 | Электротехника және байланыс колледжі | 13 | 2 | – | – | 13 | 2 | 15 |
15 | «Дүние» АУ жанындағы колледж | 60 | 3 | – | – | 60 | 3 | 5 |
16 | «Рауан» көп салалы колледжі | 79 | 3- | – | – | 79 | 3 | 4 |
17 | Ауыл шаруашылық колледжі | 105 | 4 | 12 | 0 | 117 | 4 | 3 |
Барлығы: | 1848 | 903 | 968 | 624 | 2816 | 1529 | 46% |
№ | Оқу орны | Барлығы қатысты | Тестілеуден
өтті |
Үлгерім % |
1 | №9 кәсіптік лицей | 20 | 20 | 100 |
2 | №13 кәсіптік лицей | 15 | 15 | 100 |
3 | №4 кәсіптік лицей | 55 | 53 | 96 |
4 | №3 кәсіптік лицей | 142 | 105 | 74 |
5 | №12 кәсіптік лицей | 49 | 33 | 69 |
6 | №1 кәсіптік лицей | 121 | 86 | 68 |
7 | №2 кәсіптік лицей | 33 | 16 | 48 |
8 | №5 кәсіптік лицей | 115 | 55 | 48 |
9 | №8 кәсіптік лицей | 124 | 52 | 42 |
10 | №6 кәсіптік лицей | 105 | 42 | 40 |
11 | №7 кәсіптік лицей | 72 | 29 | 40 |
12 | №11 кәсіптік лицей | 38 | 15 | 39 |
13 | №15 кәсіптік лицей | 47 | 8 | 17 |
14 | №14 кәсіптік лицей | 83 | 6 | 7 |
15 | №10 кәсіптік лицей | 35 | 0 | 0 |
Барлығы: | 1054 | 535 | 50,7% |
Балзипа ӘБДРАХМАНОВА,
«Республикалық техникалық және кәсіптік білім
беруді дамытудың және біліктілікті берудің
ғылыми-әдістемелік орталығы» РМК Ақтөбе
облысы бойынша филиалының директоры.